Sağlık

Bağırsak Paraziti Tenya Nedir ve Neden Oluşur?

Bağırsak Paraziti Tenya Nedir ve Neden Oluşur?

Başlıklar

Dünya nüfusunun yaklaşık yarısının sağlığını olumsuz yönde etkileyen bağırsak parazitleri, musluklardan, kirli sulardan, pişmemiş etlerden, kirli sulardan, çarşaf ve çamaşırlardan, enfekte hayvanlardan veya topraktan rahatlıkla geçebilmektedir. Bağırsak parazitlerinden meydana gelen enfeksiyonlar çoğu zaman herhangi bir belirti göstermemekte ve varlığı genelde dışkı incelemeleri sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bu parazitlerin belirtileri çok fazla faktöre göre değişiklik gösterebilir. Parazitin yerleştiği organa, miktarına ve türüne göre belirtiler değişmektedir. Bilhassa geceleri anüs bölgesinde kaşıntı, beslenme bozukluğu, kansızlık, ishal, karın ağrısı, kusma, uyurken ağızdan fazlaca gelen salya gibi belirtiler olabilir.

Tenya (Bağırsak paraziti) yerleştiği diğer organlara zarar verir ve birçok rahatsızlığa neden olabilir. Mesela, apandisi tıkarak apandiste neden olabilir ya da kız çocuklarında genital bölgeye bulaşarak bölgesel enfeksiyonlara, idrar yolları infeksiyonuna, salpenjite veya vajinit gibi birçok hastalığa yol açabilir. Bağırsak parazitleriyle oluşan enfeksiyonlar, spektrumlu antiparazitik ilaçlar ile güvenli ve başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Bu yazımızda özellikle tenyaların belirtileri, bulaşma yolları ve nasıl dökülebilecekleri hakkında bilgiler vereceğiz.

Tenya Nedir?

Ülkemizde en sık görülen bağırsak parazitlerinden bir tanesi, Tenyadır. Genelde sığır etinden geçen bu parazit fazlasıyla tehlikelidir. Tenya paraziti yaşam süresince 2-3 farklı konak canlının bünyesinde yaşarlar. Bu parazitlerin son konakları insandır. İnsandan önce barındığı yer ise genellikle sığır ve domuz olmak üzere farklı birçok memeli hayvanlardır. Bahsi geçen hayvanların etleri yeteri kadar pişirilmeden tüketildiğinde, tenyaya ait yumurtalar ölmez ve insana geçebilir. Bundan dolayı tenyadan korunabilmek için etleri iyice temizlemek ve yeteri kadar pişirmek gerekir.

Bağırsak Paraziti

Bağırsak Paraziti (Tenya) Nasıl Bulaşır, Belirtileri Nelerdir?

Bu solucanlar silindirik, uzun ve segmentsiz ip şeklindeki parazitlerdir. Boyları ise birkaç mm ile 1 metreye kadar olabilir. İnsanlar tenya ile dört farklı şekilde infekte olabilir. Bunlar;

  • İnsektler tarafından ısırılma
  • İçerisinde larva olan enfekte etlerin tüketilmesi
  • Çengelli kurtların (larvaların) deriden girerek bulaşması
  • Larva gelişmiş yumurtaların ya da enfektiflerin oral yollarla alınması

Genelde belirti vermeyen yuvarlak solucanlar, özellikle çocuklarda olmak üzere fazla sayıda alındıklarında beslenme bozukluğu, anemi, zihinsel ve fiziksel gelişmede azalma gibi sorunlara neden olabilirler. Bağırsak paraziti (Tenya) enfeksiyonlarının coğrafi olarak yayılmaları, temizlik alışkanlığı ve sosyoekonomik ile yakından ilgilidir. Kancalı kurt enfeksiyonları, trichuriasis ve Ascariasis gibi topraktan geçen parazitler dünyada en yaygın olarak görülen enfeksiyonlardır. Enterobius vermicularis parazitleri içinse farklı olarak toprak şart değildir. Bu parazitler insandan insana geçebilir.

Bağırsak Paraziti Bulaştıktan Sonra Nasıl Tedavi Edilir?

2,5 metre uzunluğa kadar olabilen kıl kurtları ülkemizde olduğu gibi tüm dünyada da en fazla görülen (özellikle okul çağındaki çocuklarda) bağırsak paraziti infeksiyonu sebeplerindendir. Erişkin bir parazitin ortalama olarak yaşam süresi 36 hafta kadar olabilir. D şeklinde olan yumurtaları ise, saydam kabuklu ve kalındır. Kabuğun yüzeyinde bulunan kalınca albuminöz katman, etraftaki ellere veya eşyalara yapışmasına neden olur. Ağız ile alınmasının ardından ince bağırsağın üst bölgelerinde yumurtadan çıkan larvalar, çekim tarafına doğru göç eder ve yetişkin hale gelir. Daha sonra da çiftleşirler. Erişkinden erişkine olan bu olay yaklaşık olarak 2 haftada tamamlanır.

Bu parazitlerin en sık görülen belirtisi, geceleri meydana gelen anüs kaşıntılarıdır. Kaşıntının nedeni, dişi parazitin yumurta bırakmak istemesiyle anüse kadar gelmesidir. Apendist’ te birikip apandiste de sebebiyet verebilirler. Parazitlerin erişkinleri ise kız çocuklarında ektopik göç şeklinde genital bölgeye geçer ve değişik rahatsızlıklara neden olur. Diğer bağırsak parazitlerinden farkı olarak dışkı içerisinde yumurtalarına çok az rastlanır. Bundan dolayı bu parazitin yumurtaları sellofanlı lam yöntemi denilen bir yöntemle saptanır.

Bağırsak Paraziti Nedir

Bağırsak Paraziti (Tenya) Nasıl Dökülür?

Bu parazitlerin tedavisinde tek doz olarak mebendazol, pirantel pamoat, albendazol, pirvinium, ivermektin veya pamoat gibi ilaçlar fazlasıyla etkilidir. Mebendazol ilacı 100 mg lık tabletler halinde olmaktadır. Genellikle iki yaş üzeri çocuklarda ve erişkinlerde, kilo ve yaşa bakılmaksızın ağız yoluyla tek doz olarak verilir. Enfeksiyon bir defa eve uğradığında, ailede bulunan tüm bireylere hızlıca bulaşır. Bundan dolayı, hangi ilaç kullanılırsa kullanılsın bütün aile bireylerinin tedavi edilmesi gerekir. Buna rağmen, enfeksiyonun tamamen iyileşmesi bazı nedenlerden ötürü gerçekleşmeyebilir.

Bu nedenlerden bazıları şunlardır;

  • Gelişmekte olan parazitlerin erişkin olanlara nazaran antihelmintik ilaçlara daha az duyarlı olabilme ihtimali
  • Bölgenin yumurtalar ile çok fazla kirlenmesi ve tekrar infeksiyonun sık görülmesi
  • Yumurtaların, parmaklarını emmekte olan çocukların parmak ya da tırnak altlarında olabilmeleri
  • Ailede bulunan diğer kişilerin belirti göstermese de infekte olması, etrafın kirlenmesine ve tekrar enfeksiyona imkan sağlaması.

Enfekte olan çocukların ailelerine, bu konuda dikkatli şekilde sağlık tedbirlerine uymaları için eğitimler verilmelidir. Aşağıda saydığımız tedbirlerin tamamı bu infeksiyonu yok edebilmek için yeterli olabilir, fakat tüm tedbirlere rağmen bir topluluktaki infeksiyonu tamamen yok etmek güçtür.

Aile içerisinde bir ya da daha fazla kişi parazit taşıyorsa lütfen şu önlemleri alın;

  • Sıkça duş ya da banyo yapmak.
  • Ellerin güzelce yıkanması ve tırnakların kısa kesilmesi.
  • Odaların yeteri kadar havalandırılması.
  • Yastık kılıflarını, çarşafları, pijamaları, havluları ve iç çamaşırları sıcak suda yıkamak.
  • Ailedeki bireylerin tamamının antihelmiktik ile tedavi edilmesi.
  • Tedavinin 2 hafta sonra tekrar yapılması.

İlgili yazılar

Yorumlar - Yorum yapmak için tiklayin

YORUM BIRAKIN