Sanat

Fütürizm Nedir, Fütürizmin Özellikleri Nelerdir?

Fütürizm Nedir, Fütürizmin Özellikleri Nelerdir?

Fütürizm diğer bir adıyla Gelecekçilik, özellikle 1909-1920 yılları arasında İtalya’da ortaya çıkmış modern sosyal ve sanat gelişimlerinin akımıdır. Bu akıma katılanlar birçok sanat dalında (resim, seramik, heykel, iç mimarlık, grafik, tiyatro, müzik, moda, tekstil) eserler vermişlerdir. Fütürizm, genel olarak büyük bir İtalyan fenomenidir. İtalyan fütüristlerin başında gelen sanatçılar; Marinetti, Carlo Carra, Flippo Tommaso, Giacomo Balla, Gino Severini, Bruno Munari ve Luigi Russolo’dur.

O dönemlerde, başta Rusya’da Göncharova, Hlebnikov, Natalia, David Burliuk ve Aleksei Kruenykh, Portekiz’de Almada Negrero ve İngiltere’de vortisizm gibi paralel sanat hareketleri de ortaya çıkmıştır. Fütürizm akımının misyonları; geçmişteki gelenekleri ve estetik değerleri bütünüyle reddetme, ülkeleri (bilhassa İtalya’yı) geçmişin ağırlığından ayırarak modernleştirme, dünya geleceğinin modernlik olduğunu savunma, sürat ve makineleşme gibi kavramları toplumsal hayatta esas hale getirmektir.

Fütürizm

Fütürizm, kurucuları olan bildiri sanatçılarının takip edebilecekleri pozitif artistik program patikası içeriyordu. Bu noksanlığı gidermek için İtalyalı fütürist ressamlar ve Marinetti 1914 yılında “Fütürist Resimler İçin Teknik Manifesto” adı verilen yeni bir bildiri oluşturdular ve ilan ettiler. Bildiride Fütürist ressamlar kendilerini, resimle doğrudan temsil edilen, “evrensel dinamizm” ilkesine adamışlardı. Bu manifesto “evrensel dinamizm” ilkesinin temellerini şu şekilde açıklamaktadır; “gerçekte bulunan nesneler etraflarındaki ve birbirlerinden ayrılmış değildirler.

Resim, işte bu birliği yansıtmalıdır. Herhangi bir resmin konusu olarak, hareket eden bir otobüs ve bunun içinde resim konusunun asıl aktörü olan bir bayan ve bu bayanla birlikte otobüste 16 kişi olduğunu düşünün. Öncelikle sadece otobüs içindeki kişilere dikkat edin. Dikkat ettiğiniz kişiler için dinamik duruma bakarsanız, her bir kişi tek sırayla ve aynı zamanda birinci, ikinci, on altıncı olabilir fakat bu sıra statik değildir. Dinamik bir durumda her kişi hareket edip sıra numarasını değiştirebilir ve resim, işte bu dinamik değişme olasılığını içermelidir. Buradaki dinamik ele alış da süreci tasvir etmek için yeterli değildir. Otobüs hareket ettiği için yol kenarındaki binalar arasından hareket, yani dinamik bir değişme halindedir. Bu dinamizmi de resimde tasvir etmek gerekir.”

Fütürist ressamlar öncelikle kendilerine has stiller, konular ve temalar bulup kullanmakta ağır kaldılar. 1910-1911 yıllarında Giovanni Segantini ile yandaşları “divisionism (bölücülük)” tekniği denilen bir teknik kullanarak, renk ve ışıkları noktalar ve küçük yollu çizgilerle bir saha içinde anlatmayı denediler. Bu teknik daha sonradan Paris’te yaşayan ve buradaki avangart kübizm akımıyla ilişkileri bulunan Gino Severini tarafından eleştirildi.

Severini kullanılan stilin bölücülük tekniklerinin, fütürist modernlik ilkelerinin gerektirdiği enerji ve dinamizmi kapsayacak teorik bir güce sahip olmadığını savundu. Ayrıca resimde dinamizm ve enerjinin kübizm akımı için geliştirilebilecek yöntemler ile ifade edilebileceğini anlattı. 1911 yılında Paris’e giderek kübizm tekniklerini yakından inceleyen İtalyan fütürist ressamlar da bu akımın herhangi bir resimde bulunması gerektiği düşüncesini kabul ettiler. Bunun sonucu olarak da; Kübo Fütürizm adı verilen yeni fütürist resim versiyonu ortaya çıkmış oldu.

Fütürizm Nedir

Fütürizmin kurucusu olan Marinetti, Avrupa’da birçok yazarı etkilemiştir. Örneğin, Rusya’da Mayakovski ve Hlebinikov Fütürizme yönelmiştir. Rus fütüristlerin bazıları (Tolstoy, Puşkin, Dostoyevski) kendi bildirgelerini yayınladıkları için reddedilmişlerdir. Yine bu dönemde şiirde kullanılacak dilin “sokak dili” olması istenmiştir. 1917’de ki devrimden sonra fütürizm akımı güçlendi ve Mayakovski’nin ölümüne kadar da etkisini sürdürdü. 1912 yılında İtalya’da fütürizm akımına uyan ilk şiir antolojisi yayımlandı. Fütürizm, faşizmle özdeşleşti ve 1920 ortalarına doğru etkisini kaybetti. Yapıtlarında mantıklı cümleler kullanmayı reddeden fütürist sanatçıların parolası, “sözcükler ile özgürlük” idi. Giovanni Papini ve Ezra Pound’ da bu akımdan etkilenen diğer yazarladır.

İlgili yazılar

Yorumlar - Yorum yapmak için tiklayin

YORUM BIRAKIN