İzlanda Hakkında Bilgi

İzlanda’nın yüzölçümü 1023.829 km2’dir, başkenti Reykjavik olan ülkede konuşulan ve kabul gören dil İzlandacadır. İzlandaca eski İngilizceye fazlasıyla benzer ve ülke nüfusunun yaklaşık olarak % 93’lük kısmı Evangelist Lutheryen’dir. Kuzey Avrupa’da yer alan ada devletlerinden bir tanesidir, kuzey kutup dairesinin güney kısmında, atlas okyanusunun kuzey kısmında yer alan İzlanda13°30′-24° 32′ batı boylamları ve 17° 10′ -63°19′ kuzey enlemleri arasında bulunur. İzlanda volkanik ada olarak bilinir. İzlanda da bulunan ilk yerli halk Norveçlidir ama ülkede Keltlere, İskoçlara ve İrlandalılara rastlanmaktadır. Uzun yıllardan bu yana kadar beraber sorunsuz şekilde yaşamalarından kaynaklı olarak ülkede etnik köken ile alakalı olan sıkıntılar ortadan kalkmıştır. Ülkede yaşayan kişiler arasında sosyal açıdan ayrılıklar bulunmaz hatta İzlanda adasının zor olan yaşama koşullarından kaynaklı olarak insanlar birbirlerine daha bağlı şekilde yaşamaktadır.

Yüzey Şekilleri

Adada yer alan volkanik patlamalar sonucunda meydana gelen adalar, buzullarda oluşan hareketlenmeler sonucunda meydana gelen fiyortlar ülkenim var olan yüzey şekilleri açısından değişiklere uğramasına sebebiyet verir. Ülkenin toprakları volkanların oluşturduğu yarıklardan çıkan lavlarla ile örtülüdür. İzlanda adasının çoğunluğu denizden 750 metre daha yüksek olan volkanik kayalıklara sahip olan yayla ile kaplı şekildedir. Tek alçak ve geniş alanı güney kısmında yer alır. Adanın orta kısmı buzul ve lavlardan oluşmuş olan bir çölden meydana gelir. Adanın yüzey kısmının yaklaşık olarak 1 / 9’luk kısmı buzla örtülü şekildedir ve buzullar kubbe oluşturmuştur. Yaz mevsiminin gelmesi ile çözülen buzulların meydana getirdiği sular ile kabaran ırmaklar oldukça bulanıktır ve karların erimesi ile berrak bir hal alır. Adanın en önemli olan ırmakları içinde doğu kısımda Lapar ve Jökulsa a Dal, kuzey kısımda kulsa, Fjöllum ve Skjalfandafijot, güney kısımda Hvjta, Vatnajükull, Olfusa ve Thjorsa yer almaktadır. Kuzey kısımda güzelliği ile bilinen Myvatn gölü ve değerli olan çözeltiler bulunur.

İzlanda İklimi

İzlanda’nın güney kısımların var olan Atlantik akıntısından kaynaklı olarak yer yere olsa da okyanus iklimi fark edilir. Bunun yanı sıra kış aylarında fırtınalar da gözlemlenmektedir. Güneyin batı kesiminde en düşük olan sıcaklıklar 0°C iken en yüksek olan sıcaklıklar 12°C bulabilir. Bu kesimde ılıman bir iklim gözlemlenirken kuzey ve iç kesimlerde iklim oldukça soğuktur. Kuzey kesiminde Grönland’dan gelen soğuk havadan kaynaklı olarak kış ayları yoğun karlı ve sert şekilde geçmektedir. Yıl bazında adaya düşen yağış miktarı 860 mm’dir. Yağışların çoğunluğu kar şeklinde meydana gelir ve kış aylarında kuzey kesimde bulunan fiyortlar donar. Güney kesimde ise kıyılar deniz trafiğine tamamen açıktır.

İzlanda'nın Bitki Örtüsü

İzlanda adasının güneybatı kesiminde topraklar kıraç olmasına rağmen büyük otlaklar bulunur. Geçmiş dönemlerde adada kayın ve söğüt ağacı bulunurken şimdilerde ise bunlardan neredeyse eser bile kalmamıştır. Odun ihtiyacını karşılamak ve hayvan otlatmak amacı ile zarar verildiğinden dolayı bu kesimler genelde çayıra dönüşmüştür. Bazı kesimlerde ormanlardan geriye kalmış olan huş ağaçları bulunur ve ağaçların yok olduğu kesimlerde ladin yetiştirilmek ve ekmek için ülke çaba sarf etmektedir.

Hayvanlar

Adanın rüzgâr alan kısımları tundralar ile kaplıdır, fok, İzlanda şahini, kutup tilkisi ve İzlanda midillisi adaya özgün olan hayvanlar arasında bulunur. İnsanların kendilerinin getirmiş olduğu kemirgenler, vizon ve ren geyiği de uzun bir süreden beridir adada yaşamını sürdürür. Yaz mevsimi geldiğinde adaya göçmen kuşlar, kuzgun, çalıkuşu, tiraz kuşu ve ispinoz gibi hayvan türleri de ziyarete gelir ve yazın bitişi ile geri dönerler. Hayvanların yaşamlarını sürdürmeleri ve çoğalmaları amacı ile adaya 3 tane ulusal park yapılmıştır.

Hayvancılık ve Tarım

İzlanda adasında tarım açısından elverişli olan toprak yaklaşık olarak 1 / 3’lük bir miktardadır. Kuru ot, patates ve şalgam ülkenin başlıca tarımsa ürünlerinin içinde yer alır ama çağdaş şekilde yapılan hayvan yetiştiriciliği sayesinde gerekli olan ürünlerin karşılanmasına olanak sağlanır.  Kümes hayvanları, at domuz, inek, koyun ve sığır yetiştiriciliği ile gerekeli olan süt ve et gereksinimlerinin tamamı karşılanmaktadır. Balık ise ülkenin geçim kaynaklarının en başında yer alır.

İzlanda'da Endüstri ve Doğal Kaynaklar

Ülke endüstrisi dokumacılığa, ferrosilikon üretimine, alüminyuma, et işletmesine ve balık işletmesine bağlı şekilde devam eder. Bunların hepsi dış satım ile alakalı olan temelleri de meydana getirir. Ormanlarının yüzölçümü adanın nerdeyse % 1’lik kısmını oluşturur ve doğal kaynaklardan da oldukça yoksundur. Ülkenin en önemli olan kaynağı jeotermal enerji ve daha % 10’luk kısmı kullanılmakta olan hidroelektrik potansiyelidir. Petrol fiyatlarının artmasından dolayı jeotermal enerji özellikle seraların evlerin ısıtılması amaçlı kullanılmaya başlanmıştır.

İzlanda Hakkında Bilinmesi Gereken 7 Detay

• Buzulların kraliçesidir; ülke dünya çapında refah seviyesi yüksek olan 7. Ülkedir.
• İzlanda’nın yolları; ülke yollarının yaklaşık olarak % 75’lik kısmında asfalt bulunmaz. Çünkü ülkede oluşan volkanik patlamalar ve tektonik yapı yapılan asfaltların kısa sürede yok olmasına ve kullanılmaz bir duruma gelmesini sağlar.
• Özgür Willy; sevimli ve tatlı balina Özgür Willy filminin çekimlerinin bitmesinden sonra ve doğaya uyum sağlama süreci tamamlanmasından sonra Willy İzlanda’dan denize bırakılmıştır.
• Ülkede soyadı bulunmaz; ülkenin tamamının soyadı bulunmaz, isim ile hitap edilmesinin ardından şunun oğlu ya da şunun kızı diye devam edilmektedir.
• İzlanda’da bulunan Türkler; ülke çapında yaşayan Türk sayısı sadece 150 kişi, ülke en çok Polonya’dan göçmen almış.
• İzlanda’da bulunan kaplıcalar; mavi lagün, mavi göl veya blue lagoon diye adlandırılan kaplıcalar Grindavik köyünde bulunur ve dünya çapında ünlüdür. 37 ila 39 derece arasında değişmekte olan sular sülfür ve Silis açısından oldukça zengindir.
• İzlanda’nın bitki örtüsü; ülke zamanında ağaçlar ile kaplıyken zaman içinde ortadan yok edilmiş. Ziyarete giden kişilerin en çok şaşırdığı şeylerden bir tanesi de ağaçların ve ormanların yok denecek kadar az olmasıdır.