Coğrafya

Marmara Bölgesi, Marmara Bölgesi’nin Bölümleri, İklimi ve Bitki Örtüsü

Marmara Bölgesi, Marmara Bölgesi’nin Bölümleri, İklimi ve Bitki Örtüsü

Türkiye’nin coğrafi bölgelerinden biri olan Marmara Bölgesi, köprü özelliği ile Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlamaktadır. Marmara Bölgesi’nin yüzölçümü, Türkiye’nin %8,5’ine karşılık gelir (yaklaşık 67.000 km). Marmara Denizi’nin yüzölçümü ise yaklaşık 11.000 km2’dir ve bölgenin iç denizi durumundadır. Bölgede ticaret, turizm, sanayi ve tarım oldukça gelişmiştir. Çeşitli metal ürünler, otomotiv endüstrisi, dokuma, hazır giyim, işlenmiş gıda, kağıt, kimya, çimento, beyaz eşya ve petrokimya ürünleri, başlıca sanayi ürünleri olarak sayılabilir. Marmara Bölgesi’ndeki ekili toprakların neredeyse yarısı buğdaydır ve onu mısır, şekerpancarı, ayçiçeği takip eder. Ülkedeki ayçiçeği üretiminin %73’ü ve mısır üretiminin %30’u bu bölgede gerçekleştirilir.

Türkiye’deki coğrafi bölgeler arasında yükseltisi en az olan bölge, Marmara Bölgesi’dir. Ormanlık alan oranı yaklaşık %11 ve ekili arazi oranı da  %30’dur. İpek böcekçiliği ve kümes hayvancılığı yaygındır. Nüfusu ise, göç almasından dolayı oldukça yüksektir. Turizm gelirleri ve enerji üretiminin en yüksek olduğu bölgedir. İstanbul, Kırklareli, Tekirdağ, Edirne, Kocaeli ve Yalova bütünüyle bölge sınırları içerisindedir. Bilecik ve Sakarya’nın Karadeniz’de, Balıkesir ve Bursa’nın ise Ege Bölgesi’nde toprakları vardır. Marmara Bölgesi’nin en küçük şehri Yalova, en büyük şehri ise İstanbul’dur.

Marmara Bölgesi

Marmara Bölgesi’nin Bölümleri

Marmara Bölgesi 4 bölümden oluşur. Bunlar; Yıldız Dağları, Çatalca-Kocaeli, Güney Marmara ve Ergene bölümleridir.

Yıldız Dağları: Marmara Bölgesi’nin kuzeybatısını oluşturmaktadır. Doğuda Durusu Gölü’nden Batıda Bulgaristan sınırına kadar uzanır. Dağların Karadeniz’e bakan bölümlerinde Karadeniz iklimi etkilidir. Doğal bitki örtüsü makidir ve yaklaşık 150 metre yüksekliklerden sonra ormanlık alanlar başlar. Yıldız Dağları’nın batı taraflarında plato özelliği hakimdir ve buradaki arazilerde ayçiçeği, mısır, şeker pancarı ve buğday tarımı yapılır. Ayrıca küçükbaş hayvancılık gelişmiştir ve birçok mandıra ile peynir imalathanesi mevcuttur.

Çatalca-Kocaeli: Adapazarı Ovası’nın doğusundan başlar ve Silivri’ye kadar uzanır. Bölgenin kuzeydoğu topraklarını kapsayan Çatalca-Kocaeli bölümü, İstanbul Boğazı ile ikiye bölünmektedir. Doğusundaki kısım Adapazarı Ovası ve Kocaeli Yarımadası, batıdaki kısım da Çatalca Yarımadası’dır. Akarsular ile parçalanmış olan bölüm, yer yer tepeliklere de sahiptir. Ortalama olarak 150-200 metre yüksekliği olan bu tepeler plato niteliği taşımaktadır. Karadeniz kıyılarına bakan yamaçlarında ormanlar mevcuttur.

Çatalca-Kocaeli bölümünde toprakları olan Kocaeli, İstanbul ve Sakarya’nın kuzeylerinde yerleşim seyrektir. Bunun nedeni ise, nüfus yoğunluğunun daha ılıman bir iklime sahip olan güneyde toplanmasıdır. Bölümün kuzeyindeki en önemli yerleşim yeri Şile’dir. Güneydeki önemli yerleşim yerleri ise İstanbul, İzmit ve Gölcük’tür. Çatalca-Kocaeli bölümünde sebze, şeker pancarı, tahıl ve zeytin üretimi yapılır. Ayrıca Çatalca ve Silivri ilçelerinde hayvansal gıdalar da üretilmektedir. Peynir, yoğurt ve tereyağı bunlardan bazılarıdır. Çatalca’daki ocaklardan çıkarılan grafit, İstanbul’a gönderilerek işlenir. Durusu Gölü civarında çıkarılan linyit ise İstanbul’da yakacak gereksinimi için kullanılmaktadır. Çatalca-Kocaeli bölümünün bu kadar gelişmesinin nedeni, Asya-Avrupa kıtalarını birbirine bağlayan köprülerin İstanbul’da bulunmasıdır.

Güney Marmara: Yeryüzü şekillerinin Marmara Bölgesi’nde en çok farklılık gösterdiği bölümdür. Ovalar, platolar, körfezler, akarsular ve göller bu bölümün başlıca yer şekilleridir. Güney Marmara bölümü, İzmit Körfezi ile Saroz Körfezi’nin güneyinde bulunan Balıkesir, Yalova, Çanakkale, Bilecik ve Bursa şehirleri ile Sakarya ve Kocaeli şehirlerinin bir kısmını kapsamaktadır. Bölümün ovalarında ayçiçeği, buğday ve şekerpancarı ekimi yapılır. Meyve bahçelerine ve dutluklara da rastlanmaktadır. Bunun yanında küçükbaş hayvancılığı fazlasıyla gelişmiştir ve Bursa’da ipekböcekçiliği yapılmaktadır. Kapıdağ ve Gelibolu yarımadaları ile Çanakkale’nin tamamını kapsayan Biga Yarımadası, en seyrek nüfusun olduğu yerlerdir. Çünkü buralarda engebe çok fazladır. Çanakkale Boğazı, Biga Yarımadası ve Gelibolu Yarımadası’nı birbirinden ayırmaktadır.

Marmara Bölgesi Bölümleri

Güney Marmara bölümü, körfez, akarsu, ada ve göller bakımından çok zengindir. Marmara Bölgesi’nin en önemli akarsuyu olan Susurluk Çayı, bu bölümde yer almaktadır. Susurluk Çayı’nın vadisi, Marmara Denizi’nden ılıman havanın iç taraflara ulaşmasını sağlamaktadır. Gönen Çayı ve Biga Çayı diğer akarsulardır. Ulubat, Manyas Kuşgölü ve İznik bu bölümde yer alır. Güney Marmara bölümünün en önemli yerleşim birimi ise Bursa’dır. Osmanlı Devleti’ne de başkentlik yapan Bursa, kültürel, tarihi, doğal ve ekonomik yönden gelişmiş bir turizm şehridir. Çanakkale, Gemlik, Balıkesir, Mustafakemalpaşa, Karacabey, Biga, Gönen ve Bandırma, diğer önemli yerleşim merkezleridir. Bandırma, Bursa, Yalova, Çanakkale ve Bilecik’te gıda sanayii, Balıkesir’de kağıt ve şeker sanayii, Bandırma’da kimya sanayii, Bursa’da otomotiv, tekstil ve konserve sanayii gelişmiştir. Çanakkale’ye bağlı olan Çan ve Biga ilçelerinde linyit ocakları bulunmaktadır. Bandırma limanı da çok önemli bir limandır ve İstanbul-Bandırma arasında feribot taşımacılığı yapılmaktadır.

Ergene Bölümü: Koru Dağları ve Yıldız Dağları arasında kalan bölümü kapsamaktadır. Edirne ve Tekirdağ’ın tamamı, Kırklareli’nin yarısı ve Gelibolu ilçesinin küçük bir alanı Ergene Bölümü’nde yer alır. Marmara Bölgesi’nin en az yağış alan, en soğuk ve bitki örtüsünün cılız olduğu yerdir. Ergene Bölümü’nde mısır, buğday, ayçiçeği, şeker pancarı, çeltik, patates ve susam yetiştirilir. Özellikle ayçiçeği ve bağcılık gelişmiş olduğundan, yağ ve alkollü içecek sanayii de gelişmiştir. Ergene Bölümü’nün en önemli yerleşim birimleri, Meriç, Lüleburgaz, Uzunköprü, Çerkezköy, Keşan, Çorlu, Malkara, İpsala, Edirne ve Tekirdağ’dır. Hamitabat ilçesinde çıkarılan doğalgaz ile elektrik üretilmektedir.

Marmara Bölgesi’nin İklimi ve Bitki Örtüsü

Marmara’nın iklimini tek bir iklimle bağdaştırmak doğru değildir. Bölgeye hakim olan iklim; Karadeniz ve Akdeniz iklimi arasında bir geçiş evresi şeklindedir. Marmara Bölgesi’ne düşen yıllık yağış ortalaması 500-1000 mm arasındadır. En kurak aylar Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarıdır. En çok yağış ise Aralık, Ocak ve Şubat aylarında düşer. Donlu, soğuk ve karlı gün sayısı kıyı kesimlerde azdır. İç bölümlere gidildikçe karasal iklimin etkisi artar. Marmara ve Ege Denizi kıyılarında maki, güney Marmara sahillerinde de zeytinlikler mevcuttur. 200 metre yüksekliğe kadar olan makiler, baskın bitki örtüsü konumundadır. Ergene Havzası’nda Bozkırlar olsa da, bölgenin her yerinde yaygın değildir. Özellikle Trakya’da ve yükseltinin bulunduğu yerlerde ormanlar da bulunur.

Marmara Bölgesi’nde hava sıcaklığı nadiren 0 derecenin altına düşer. Yıllık sıcaklık değerleri ise şu şekildedir; en sıcak ayların ortalaması 23-25 °C, en soğuk ayların ortalaması 5-6 °C, ortalama 14-16 °C. Kuzey ve Kuzeydoğudan esen rüzgarlar, Marmara Bölgesi’ne hakim olan rüzgarlardır.

Marmara Bölgesinde bulunan dağlar şunlardır; Kapıdağ, Yıldız Dağları, Uludağ, Biga Dağları, Domaniç Dağı, Samanlı Dağları, Koru Dağları, Armutçuk Dağı, Işıklar Dağı, Elmacık ve Kaz Dağları. Bu dağların en büyüğü, Bursa’da bulunan 2543 metre yüksekliğindeki Uludağ’dır. Bölgede dağ bulunmayan tek şehir ise Edirne’dir.

Marmara Bölgesi Google Map

Türkiye’de özellikle tarım alanlarının en iyi değerlendirildiği bölge, Marmara Bölgesi’dir. Ayrıca ekili dikili alanın en fazla bulunduğu bölgedir. Buna rağmen dışarıdan ürün ithali de yapılmaktadır. Çünkü Marmara, kendine yetemeyen bir bölgedir. Sağladığı iş istihdamı sebebiyle, çok yoğun göç alan bir bölgedir. Marmara Bölgesi’ne bağlı olan 21 ada bulunmaktadır. Bu adaların çoğunda yerleşim de vardır. Ege Denizi’ndeki Bozcaada ve Gökçeada, Karadeniz’e kıyısı olan Kefken Adası Marmara Bölgesinin sınırları içinde yer alır.

İlgili yazılar

Yorumlar - Yorum yapmak için tiklayin

YORUM BIRAKIN